Leiden, Hà Lan — Thuật ngữ ‘tin buồn’ ở Việt Nam thường dành cho những ngày mà một ai đó qua đời trong một gia đình.
Song, thuật ngữ “tin buồn” này có vẻ phản ánh tâm trạng của xã hội Việt Nam hôm nay, sau mấy tuần lễ căng tẳng, sau những biểu tình (cả ôn hòa và hỗn loạn) về “chuyện đặc khu” mà vốn xuất phát từ sự nghi ngờ và phẫn nộ dễ hiểu của người dân bị chỉ coi là “một hiểu lầm,” và cuối cùng sau mới hôm nay, khi các đại biểu lựa chọn đã thông qua luật “an ninh mạng” mà bị phản biện là luật bịt miệng và ít nhất gì nữa có vẻ là không xứng đáng với một đất nước văn minh. Việt Nam hôm này là mệt thật.
Nhưng đừng quá vội để đánh giá. Còn quá sớm để biết ý nghĩa của những sự kiện này.
Từ góc nhìn của tôi, có vài điều quan trọng mà không nên bỏ qua:
1. Sau hơn một năm trời tương đối im lặng, tinh thần yêu nước, yêu minh bạch công lý lại dấy lên, phản ánh khát vọng của người dân Việt Nam như đã mong;
2. Đang rõ hơn bao giờ hết mà bằng một cách nào đó, quy trình và cách ra các quyết định chính trị ở Việt Nam rất nên được xem xét lại, vì một quy trình thiếu minh bạch không chỉ là nguy hiểm cho tương lai của đất nước mà rất kho được tin nhiệm của người dân – ở nước nào cũng thế thôi…
3. Việc có nhiều biểu tình đã xãy ra mà chủ yếu là ôn hòa ngoài một số người đã rất tiếc rơi vào bạo lực bao hàm quyền biểu tỉnh ôn hòa của người dân Việt Nam nên được bảo vệ và để mạnh và luật biểu tình là một việc nên làm ngay;
4. Người dân Việt Nam sẽ không chịu sống theo ảnh hưởng thiếu minh bạch của bất cứ nước nào dù thông qua bao nhiêu luật lệ.
Và chắc còn nhiều điều khác nữa…
Tóm lại, hôn nay tâm trạng của Việt Nam là không vui vì một lần nữa đất nước quý báo này đã bị rơi vào một tình trạng không hay.
Tiếc nhất là những sự kiện đã tiếp diễn – từ chuyện đặc khu cho đến những biểu tình căng thẳng và luật “an ninh” mạng- hoàn toàn tránh được nếu theo vài nguyên tắc thật đơn giản: xin đừng coi ai là trẻ con, hãy tôn trọng quyền của công dân để có thông tin kịp thời và minh bạch, và hãy bảo vệ và đẩy mạnh quyền con người mà vốn đã là ở trung tâm của phong trao giải phóng đất nước Việt Nam. Ít nhất đó là một giả thuyết.
Dạo này tôi đang nghiên cứu chủ yếu về giáo dục Việt Nam. Tất nhiên Quan điểm trên là quan điểm cá nhân của một người quan sát và nghiên cứu về Việt Nam mà thôi.
Việc viết bài này chủ yếu là vì nghi ngờ như mọi người.
JL