Vào đầu tháng 7 vừa rồi tôi đã có dịp làm việc tại Nghệ An, trong một công trình nghiên cứu tìm hiểu về hệ thống giáo dục, chủ yếu tập trung vào những vấn đề liên quan đến quản lý giáo dục.
Trong quá trình nghiên cứu tại Nghệ An (ở thành phố Vinh mà một số huyện) tôi được nghe một số nhận xét của người địa phương về những thách thức của thanh niên Nghệ An đối với giáo dục cũng như sau ra trường.
Vào ngày 19 tháng 10 vừa rồi tôi và gia đình có lên tàu hoả đi du lịch vài ngày tại Anh Quốc. Từ nhà đến TP London chúng tôi có đi qua nước Bỉ và Pháp.
Trên tàu lửa Eurostar cao tóc tại Calais Pháp tôi chỉ cho hai con của tôi, mới 12 tuổi và 10 tuổi, các hàng rào và dây thép gai bao quanh đường ray gần lối vào Eurotunnel, và hỏi hai cháu sao có nhiều như vậy….Sau đó tôi có giải thích cho các cháu biết có nhiều người muốn đi Anh quốc kiếm sống, sẵng sàng chịu rủi ro cao để có cơ hội kinh tế… hai con tôi nghe bố giải thích cũng ấn tượng dù có thể khó hiểu ý đầy đủ……..
Không rõ lúc đó 29 người Việt Nam đã tập trung để lên xe tải ở Bỉ chưa?
Vào ngày 23 tháng 10, lúc tôi cùng gia đinh đang lên tàu biển tại TP Hull (Anh quốc) để đi về Rotterdam (Hà Lan), tôi có đọc tin đầu tiên về vụ 39 thi thể được phát hiện trên một xe tải. Ngay lập tức tôi đã lo về khả năng trong số người không may này đã có người Việt Nam, tôi cứ chờ thông tin, đọc báo buổi sáng sớm…
Trong hai hôm vừa qua đã dần biết rõ hơn về thảm hoạ này… trong đó có việc nhiều người trong số người trẻ mất là người Nghệ An, thậm chí có người từ Vinh và hai huyện tôi đã qua.
Những nhà phân tích về di dân và buôn người hãy nêu có những yếu tố ‘hút’ và những yếu tố ‘đầy’ sau di dân và buôn người.
Ở Việt Nam ai cũng biết có những vấn đề nhất định đối với thị trường lao động dẫn đến việc nhu cầu người dân đi làm việc ở nước ngoài. Ai ở Việt Nam cũng biết rằng nhà nước Việt Nam có “nhiều chính sách” giải quyết việc làm, đẩy mạnh “tăng trưởng kinh tế bao trùm” v.v. Ai ở Việt Nam cũng biết về vấn đề thiếu cơ hội kinh tế cho người trẻ và những cảm nhận rằng ở Việt Nam không có ô, thiếu phong bì, thiếu lý lịch COCC thì khó có thể tìm một việc làm tốt. Không có giải pháp đơn giản nhưng không có nghĩa là chúng ta nên bỏ qua, coi thường vấn đề này…
Đọc thêm tin về vụ này, xem ảnh của những người trẻ đã mất, và những ảnh của các gia đình tan vỡ thì buồn vô cùng.
Hôm qua hỏi con trai (12 tuổi) có biết gì về vụ này, thì con bảo là có (vì báo được giao đến nhà hàng ngày). Đến giờ tôi đã chưa nói hay giải thích cho con tôi 39 người này đã là người Việt Nam và trong đó có nhiều người đã là người trong một địa phương tôi qua mua hè vừa rồi. Không biết nói gì.
Gia đình chúng tôi đi Anh quốc về an toàn, thoải mái, không có rủi ro, trong khi 39 người trẻ đi mà…
Hôm qua đọc tin CA VN có sang Châu Âu lấy tốc của người mất để phân tích và xác nhận. Sau đó không rõ người dân Việt Nam nên hay có thể làm gì.
Tôi biết việc di dân, vượt biên, và buôn người là một hiện tượng phức tạp vì có yếu tố tự nguyện cũng như lạm dụng. Thực sự không biết nói gì. Tạm chỉ xin chia sẻ kinh nghiệm cá nhân của tôi, trong khi nghĩ đến người mất và các gia đình của họ.
JL
